Stanisław Krycinski "Pogórze Przemyskie. Słownik krajoznawczo - historyczny." REWASZ Warszawa 1992

TYRAWA WOŁOSKA

Obecnie wieś, dawniej miasteczko przy starym trakcie z Sanoka do Przemyśla. Na północ od osady znajduje się wzgórze zwane Horodysko (Grodzisko). Dotychczasowe badania nie doprowadziły jednak do odkrycia na nim pozostałości dawnych umocnień. Istnienie wsi założonej na prawie wołoskim poświadczają źródła pisane już w 1402 r. W latach 1424-1429 jej właścicielem był Mikołaj Czeszyk, po nim odziedziczył dobra jego syn Iwan. W XVI w. ród przyjął nazwisko Tyrawskich. W XVIII w. Tyrawa przeszła w ręce Urbańskich, którzy uzyskali dla niej prawa miejskie. Utraciło je miasteczko w 2 pol. XIX w.; wkrótce potem przeszło w posiadanie rodziny Gołkowskich. Obecnie wieś liczy ok. 200 domów, w tym sporo starych, drewnianych, z przełomu XIX i XX w.

W poł. XIX w. zbudowano w Tyrawie murowany dwór, rozbudowany w 1920 r. W 1945 r. dwór spłonął: do dziś pozostały jedynie cztery kolumny portykowe stojące wśród resztek krajobrazowego parku (1).

Parafia obrządku wschodniego istniała w Tyrawie już w 1507 r. W 1900 r. wybudowano murowaną cerkiew greckokatolicką p.w. św. Paraskewii, która stanęła na miejscu starszej, drewnianej (7). Świątynię rozebrano po 1948 r.

Już w XVI w. istniał we wsi filialny kościół rzymskokatolicki należący do parafii w Mrzygłodzie. W 1546 r. podniesiono go do rangi parafialnego. W XVIII w. Ludwik z Urbania Urbański wybudował istniejący do dziś kościół (2), otaczając go murem obronnym, którego element stanowiła dzwonnica.
Na zabytkowy zespół kościelny składają się obecnie:
1. murowany kościół parafialny p.w. św. Mikołaja, zbudowany przed 1745 r. w stylu barokowym;
2. murowana dzwonnica, zbudowana ok. pol. XVIII w.;
3. murowana kaplica grobowa, zbudowana na przełomie XVIII i XIX w.;
4. stary cmentarz z nagrobkami właścicieli ziemskich z XIX i pocz. XX w.

W sąsiedztwie nowego cmentarza rzymskokatolickiego (3) znajdują się pozostałości kirkutu z ułamkami kilkunastu nagrobków (4).

Uwagi do Webmastera

Powrót do strony głównej serwisu TYRAWA