Stanisław Krycinski “Pogórze Przemyskie. Słownik krajoznawczo – historyczny.” REWASZ Warszawa 1992

TYRAWA SOLNA

Wieś leży na prawym brzegu Sanu naprzeciwko Mrzygłodu. Odkryto tu ślady wczesnośredniowiecznego (X - XII w.) grodziska o dwóch liniach wałów. Najstarsze przekazy wiążą Tyrawę z księciem Władysławem Opolczykiem, który nabył ją (1372- 1378) od rodziny Pileckich w zamian za Kańczugę i Tyczyn. Być może była osadzona na prawie ruskim - wskazuje na to występująca tu instytucja służków, którzy stanowili warstwę pośrednią między chłopstwem a szlachtą. W późniejszym okresie Tyrawa weszła w skład królewszczyzn i należała do zamku sanockiego; jej mieszkańcy mieli obowiązek świadczyć na rzecz zamku różne usługi. W XV w. na gruntach wsi powstało miasteczko zwane początkowo również Tyrawa, dzisiejszy Mrzygłód. W XVII w. istniał we wsi zameczek obronny - fortalitium. Miejscowość ulegała kilkakrotnie zniszczeniu podczas przemarszów wojsk polskich i obcych, m.in. w latach 1648, 1656, 1670. Po rozbiorach Tyrawa przeszła na własność rządu austriackiego. W 1868 r. została sprzedana firmie Zimindt i Kirchmayer, a następnie przejęło ją Towarzystwo Produktów Leśnych w Wiedniu, a w 1890 r. bracia Nowakowie, do których majątek należał aż do II wojny światowej. W 1934 r. firma Dienstag zbudowała w Tyrawie kilka szybów i wydobywała ropę naftową.

Słone źródła znajdujące się w okolicach wsi nadawały jej szczególne znaczenie gospodarcze - od nich pochodzi drugi człon nazwy, która już w 1435 r. pojawia się w aktach sanockich jako "Thirava Salis". Żupa solna w Tyrawie działała do końca XVIII w.; w 1772 r. władze austriackie zasypały źródła, chroniąc w ten sposób monopol solny.

CerkiewParafia obrządku wschodniego ma siedzibę w Tyrawie od XVI w.; już wtedy istniała tu cerkiew. W dokumentach z 1439 r. występuje mnich z Tyrawy imieniem Mał. W okresie międzywojennym w cerkwi używano jeszcze rękopiśmiennej ewangieli z XV w. W 1676 r. Jan III Sobieski podpisał dokument potwierdzający prawa i przywileje popostwa w Tyrawie Solnej. Drewniana cerkiew p.w. św. Jana Chrzciciela wybudowana w 1837 r. jest obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki. Jej budynek jest trójdzielny, kryty trójkalenicowym dachem. Nad nawą znajduje się baniasty hełm. Od zachodu prostopadłościenna wieża kryta namiotowym dachem z takim samym hełmem. Wewnątrz kompletny ikonostas malowany przez Józefa Bogdańskiego. Ponadto we wsi zachowały się dwie murowane kapliczki z XIX w. stojące przy drodze do Siemuszowej.


Uwagi do Webmastera

Powrót do strony głównej serwisu TYRAWA