BALIGRÓD

W XVI stuleciu Balowie założyli wieś Woronków, lokowaną na prawie wołoskim. W pobliżu osady na wzgórzu, po prawej stronie rzeki, wybudowali zamek obronny. U jego stóp początkiem XVII wieku powstało miasteczko zwane pierwotnie Balówgród, a później Balogród, które wchłonęło również osadę Woronków. Miasteczko założył  podkomorzy sanocki Piotr II Bal na trakcie wiodącym z Leska przez Hoczew, Cisnę do Koszyc.  W 1634 roku uzyskał on od króla Władysława IV przywilej zezwalający na przeniesienie miasta na prawo magdeburskie, odbywanie cotygodniowych targów, dwu dorocznych jarmarków i skład win węgierskich. Położone na trakcie handlowym miasteczko szybko się rozwijało. Powstały w nim warsztaty rzemieślnicze i składy handlowe. Główną rolę odgrywał handel winem, skórami i bydłem. W XIX wieku miasteczko stało się  nawet na krótki czas siedzibą  powiatu. Jeszcze przed I wojną światową rozwijać się zaczął ruch letniskowy. Zniszczony częściowo na skutek działań wojennych w 1914 i 1915 roku, Baligród utracił po I wojnie prawa miejskie. Dla okolicznej ludności, zamieszkującej liczne, gęsto zaludnione wsie, stanowił jednak nadal ośrodek handlu. Na doroczne jarmarki zganiano z gór stada bydła, owiec i trzody chlewnej.

Przed II wojną światową była tu siedziba gminy. W 1937 roku istniało 246 domostw.

Najcenniejszym zabytkiem Baligrodu jest sam układ urbanistyczny miasteczka, prawie nie zmieniony od czasu lokacji na początku XVII w. Przy rynku zachowało się kilkanaście murowanych domów z XVIII w. W południowo – wschodnim narożniku rynku zdewastowany murowany budynek cerkwi parafialnej p.w. Zaśnięcia Matki Bożej, wzniesiony w 1829 r. z fundacji Onufrego Krasznickiego. Cerkiew w 1946 r. przerobiono na magazyn, a wyposażenie rozkradziono bądź zniszczono. W północno - zachodnim narożniku rynku znajduje się pusty plac ogrodzony siatką. Jest to miejsce po synagodze zniszczonej przez hitlerowców. Udając się w kierunku północno - zachodnim od tego miejsca natrafimy na cmentarz żydowski. Zachowało się tu ok. 50 nagrobków najstarszy z 1716 r. Na północ od rynku znajduje się kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, wzniesiony w latach 1877-79 z fundacji Teresy Weissenwolfowej, ks. Daniela Sulikowskiego oraz miejscowych parafian. Wyposażenie wnętrza skromne. Zwraca uwagę krucyfiks z XVII w. pochodzący z kaplicy nieistniejącego już zamku Balów w Baligrodzie.

Uwagi do Webmastera

Powrót do strony głównej serwisu LESKO

data aktualizacji: 00-03-03