...Cerkiew to od XVI w. okreslenie świątyni chrześcijańskiej obrzadku wschodniego - greckokatolickiej lub prawosławnej. Można je odróźnić po formie krzyża umieszczonego na zwięczeniach dachów lub kopuł. W cerkwi greckokatolickiej występuje krzyż laciński nad półksiężycem, a w prawosławnych krzyż podwójny z trzecim dolnym ramieniem ukośnym. W regionie tutejszym wykształcił się typ cerkwi podłużnej, trójdzielnej, ze spiętrzonymi dachami namiotowymi i kopułami. Cerkiew trójdzielna składa się z prezbiteruim, nawy i babińca. Charakterystycznym elementem wyposażenia ... jest tzw. ikonostas - pokryta ikonami ściana. Oddziela ona nawę od prezbiteruim (miejsca ołtarzowego) i posiada troje drzwi. Wejście przez środkowe, tzw. carskie wrota było dostepne tylko dla kapłana lub cara, boczne drzwi zwane były diakońskimi... (S. Kłos "Bieszczady i Pogórze")
...Cerkwie stanowią od wieków nieodłączny element krajobrazu południowo -
wschodniej Polski. Ich niepowtarzalna architektura, tworzona na styku Wschodu i Zachodu,
należy do najciekawszych zjawisk w europejskiej kulturze. Specyficzną cechą Kościoła
Wschodniego było dążenie do wybudowania świątyni niemal w każdej wsi. Dzięki
temu powstały setki niewielkich cerkwi, zwykle drewnianych, wznoszonych rękami
miejscowych majstrów. Każda z tych świątyń stanowiła oryginalne dzieło miejscowego
budownictwa...
...Jeszcze w 1945 roku istniało tu ok. 650 cerkwi. Dziś jest ich zaledwie 300... Te
które zachowały się do dziś, w znakomitej wiekszości pozbawione są dawnego wystroju.
Tylko niewielka jego cześć trafiła do muzeów. Większość ikon i sprzętów
liturgicznych została rozkradziona lub zniszczona... (S. Kryciński "Cerkwie w
Bieszczadach")
Prezentujemy informacje o cerkwiach fragmentu dekanatów turczańskiego i lutowiskiego zaczerpnięte ze schematyzmów greckokatolickiej diecezji przemyskiej wydawanych corocznie aż do 1938r. Podano kolatora cerkwi, który łożył na jej utrzymanie - był nim zwykle właściciel majatku ziemskiego znajdujacego się we wsi, kolejnych parochów (proboszczów) parafii oraz liczbę wiernych. Dane te podano dla lat: 1890, 1918 i 1938. Pierwsza z nich obrazuje sytuację sprzed przeszło wieku. Druga data podaje stan diecezji po I wojnie światowej.
Wskaż na mapie wybraną miejscowość lub wybierz z poniższej listy:
|
|
(c) Marcel Domin
 Uwagi do Webmastera |
