Chmiel to mała miejscowość położona w bieszczadzkiej gminie Lutowiska. Nazwa tej wsi wywodzi się zapewne od rosnącego tu niegdyś w dużych ilościach dzikiego chmielu.
Chmiel był prywatną osadą, należącą do Kmitów, lokowaną przez nich na prawie wołoskim po 1502 roku. Do Kmitów wieś należała do 1580 roku, później przeszła w ręce Stadnickich z Leska, którzy dzierżyli tu władzę do 1653 roku. Przez następne lata zmieniali się właściciele. W 1900 roku nabył miejscowość Mendel Rand. W rękach tej rodziny Chmiel był przez trzydzieści lat. W 1930 roku majątek przeszedł w całości na Arona Jarmusza. Od 1939 roku miejscowość była kolektywizowana przez Sowietów.
Dopiero jesienią 1951 roku Chmiel już na stałe powrócił do polski, ale bez mieszkańców. Opustoszałe domy zostały rozebrane zarówno przez PGR w Lutowiskach jak i osadników budujących osiedle leśne w przyległym Dwerniku. Została jedynie położona blisko drogi drewniana cerkiew.
Pierwsza informacja o uposażeniu, a zarazem istnieniu chmielnickiej cerkwi pochodzi z 1589 roku. Kolejna p.w. św. Mikołaja wzniesiona rękami lokalnych majstrów powstała w 1795 roku. Rozebrano ją w 1904 roku. Świątynię, która stoi tu obecnie zbudowano w 1906 roku, rok później była konsekrowana. Jest drugą, obok cerkwi w Smolniku, ocalałą świątynią w najwyżej położonej, południowej części Bieszczadów.
 |
 |
W latach sześćdziesiątych używano jej jako magazynu Ochotniczej Straży Pożarnej. Jej wyposażenie zostało rozkradzione. Dopiero po dziesięcioletnich staraniach w 1969 roku, cerkiew została przekazana kościołowi rzymskokatolickiemu. W 1970 roku biskup Ignacy Tokarczuk konsekrował ją pod pierwotnym wezwaniem św. Mikołaja. Dziś świątynia ta jest użytkowana jako filialny kościół rzymskokatolicki.
Pierwszy jej remont przeprowadzano w latach 1969- 1977. W lecie 1999 roku parafianie za pomocą własnych środków ponownie przeprowadzili jej konserwację.
Na zachód od cerkwi stoi drewniana, prowizoryczna dzwonnica, wisi na niej dzwon pochodzący z 1932 roku, przeniesiony tu w latach pięćdziesiątych z niedalekiej, choć nie istniejącej już dziś wsi Ruskie. Jest to jedyny dzwon, pochodzący z cerkiewnej dzwonnicy, który zachował się na terenie obecnej gminy Lutowiska. Dawniej w tym samym miejscu stała XVII- wieczna drewniana dzwonnica o zrębowej i szkieletowej konstrukcji, która została rozebrana w latach siedemdziesiątych. Parafianie chcą ją odbudować, w tym celu gromadzą niezbędny budulec.
Wokół cerkwi usytuowany jest cmentarz z zachowanymi sześcioma nagrobkami. Wśród nich znajduje się oparta o tylną, zewnętrzną ścianę świątyni płyta nagrobna wykonana z piaskowca z inskrypcją w języku starocerkiewnosłowiańskim i herbem, pochodząca z 1641 roku.
Mieszkańcy Chmiela powiadają, że przykrywała ona grób przemyskiego biskupa grekokatolickiego Hieronima Ustrzyckiego herbu Przestrzał ur. w 1658 roku zm. 1748 roku. Płyta ta pierwotnie miała znajdować się wewnątrz pod ołtarzem cerkwi, rozebranej w 1795 roku. Prawdopodobnie portret biskupa wisiał wewnątrz świątyni jeszcze na początku XX wieku. Jednak zabytkowa płyta znajduje się co najmniej od pół wieku na cmentarzu i niszczeje. W tej chwili napis na niej jest już częściowo nieczytelny.
Dużą zagadkę stanowi herb. Na pewno nie sposób się w nim dopatrzyć herbu Przestrzał, co wyklucza teorię, że leżał pod nią biskup Ustrzycki. Prawdopodobnie jest to herb Sas, na co wskazywać może, dziś już słabo widoczna , pionowa strzała i dwie gwiazdy po jej bokach nad półksiężycem. Zgodnie z Katalogiem Zabytków Sztuki w Polsce jest to płyta nagrobna Fieronji Ol... ( zm. w1644 roku).
W 1987 roku podczas obozu zorganizowanego przez Społeczną Komisję Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej przy Zarządzie Głównym Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Warszawie, odnowiono wszystkie znajdujące się tu nagrobki. Jeden z nich to nagrobek Emila Ricci właściciela tutejszych dóbr ziemskich.
Aktualnie w Chmielu jest około dwudziestu domów. Większość z nich została zbudowana już po 1956 roku. Zamieszkują je zarówno ludzie, którzy na tej ziemi wyrośli, jak też osadnicy z Podhala oraz rodziny ukraińskie, którym udało się wrócić do Chmiela.
